مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

این بررسی به‌منظور ارزیابی شاخص‌های انرژی و بهره‌وری تولید در نظام‌های کشت متداول مزارع سیب‌زمینی و چغندرقند استان اصفهان در سال زراعی 90 - 1389 در دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. داده‌ها با استفاده از آمار و اطلاعات سازمان جهاد کشاورزی استان و تهیه پرسش‌نامه از زارعین سیب‌زمینی و چغندرکار تخمین زده شد. نتایج نشان داد که کل انرژی عوامل و نهاده‌های به‌کار برده شده در نظام تولید سیب‌زمینی برابر 84633 مگاژول در هکتار (4/56% انرژی مستقیم، 7/43% انرژی غیر مستقیم، 9/33% انرژی قابل تجدید و 1/66% انرژی غیرقابل تجدید) و میزان انرژی خروجی 119917 مگاژول در هکتار تخمین زده شد. کل انرژی در نظام تولید چغندرقند برابر 61862 مگاژول در هکتار (4/66% انرژی مستقیم، 6/33% انرژی غیر مستقیم، 2/23% انرژی قابل تجدید و 8/76% انرژی غیر قابل تجدید) و میزان انرژی خروجی 563645 مگاژول در هکتار برآورد شد. بیشترین انرژی مصرفی در نظام تولید سیب‌زمینی به‌ترتیب سوخت دیزل 7/33%، آب آبیاری 3/14% ، کود نیتروژن 1/14%، بذر سیب‌زمینی 2/13% و بیشترین انرژی مصرفی در نظام تولید چغندرقند به‌ترتیب سوخت دیزل 5/40%، آب آبیاری 4/16%، کود نیتروژن 9/15 بود. میزان کارایی انرژی (نسبت ستاده به نهاده) در نظام تولید سیب‌زمینی 42/1 و در نظام تولید چغندرقند 11/9 محاسبه شد. درآمد ناخالص و خالص در مزارع سیب‌زمینی برابر 5486 و 4270 دلار در هکتار و در مزارع چغندرقند برابر 2126 و 958 دلار در هکتار بود. نسبت سود به هزینه در مزارع سیب‌زمینی 2/2 و در چغندرقند 33/1 و بهره‌وری تولید در مزارع سیب‌زمینی 2/7 و در مزارع چغندرقند 6/11 کیلوگرم بر دلار محاسبه شد.