مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی

این آزمایش به‌منظور بررسی واکنش ارقام اسپرس ایرانی از نظر عملکرد، صفات زراعی و مورفولوژیک تحت شرایط تنش خشکی، مقایسه شاخص‌های مختلف تحمل و حساسیت به خشکی و شناسایی ارقام متحمل به تنش خشکی اجرا گردید. تعداد 30 رقم محلی اسپرس در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با 3 تکرار در دو محیط بدون تنش (40 درصد تخلیه رطوبتی) و تنش خشکی (80 درصد تخلیه رطوبتی) در مزرعه تحقیقات کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان طی دو سال 1390 و 1391 ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که اثر رقم برای همه صفات مورد ارزیابی در سطح احتمال یک درصد معنی­دار بود. هم‌چنین اثر متقابل محیط رطوبتی و رقم در همه صفات مورد ارزیابی در سطح احتمال یک درصد معنی­دار بود که حاکی از واکنش متفاوت ارقام از نظر صفات ذکر­شده در دو محیط می­باشد. در میان شاخص‌های تحمل خشکی مورد بررسی، شاخص­های  STI، GMP و MP با دارا بودن همبستگی مثبت و معنی­دار در هر دو شرایط تنش خشکی و بدون تنش به‌عنوان شاخص­های مطلوب در شناسایی ژنوتیپ­های متحمل به تنش خشکی در اسپرس شناخته شدند. در این میان، شاخص GMP بیشترین همبستگی را با عملکرد علوفه خشک در محیط تنش خشکی داشت. براساس نتایج شاخص­های بررسی‌شده و تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، ارقام 16 (بردسیر)، 21 (فریدون­شهر ­2)، 23 (نجف­آباد ­2) و 27 (بروجرد) در بیشتر شاخص­های تحمل خشکی مورد بررسی دارای وضعیت مطلوبی بودند و به‌عنوان ارقام متحمل به تنش خشکی شناخته شدند